Mensenrechtencriterium

't Kan Anders
2003 nr. 1

hoofdmenu

inhoudsopgave

archief

over 'tKA

uw reactie

Nederland en de Europese Unie kennen elk een gedragscode wapenexporten. In beide gedragscodes staat een mensenrechten-criterium. Logischerwijs zou je denken dat deze criteria inhouden dat er geen wapens geleverd mogen worden aan landen die de mensenrechten (ernstig) schenden. Helaas, het wapenexportbeleid volgt een andere logica. Het is zo opgesteld dat de criteria voor meerdere uitleg vatbaar zijn; ethische principes worden door de regering opzij gezet als economische of buitenlandspolitieke redenen belangrijker worden gevonden.

De mensenrechtencriteria in beide gedragscodes stellen dat er geen wapens mogen worden geleverd waarvan aangenomen kan worden dat de mensenrechten er mee geschonden zullen worden. Daarbij wordt gelet op de aard van de wapens, de wijze van mensenrechtenschendingen in het land waar de wapens heen gaan en de ernst van die schendingen. De richtlijnen zijn bovendien niet bindend maar vormen een referentiekader, waar de regering van af kan wijken. Zo konden marineschepen naar Indonesië en jachtvliegtuigen naar Turkije geëxporteerd worden. Met andere woorden: voor het stoppen van wapenexporten op grond van het mensenrechtencriterium is maatschappelijke druk een noodzaak.

Martin Broek