De Paasmars 2000 is de achtste, sinds in 1993 de Paasmars-traditie
uit de jaren 60 weer werd opgepakt. Van 1961 tot '68 was er elk
jaar een Paasmars, die gemiddeld enkele duizenden op de been
bracht tegen de stiekeme plaatsing van kernwapens en - wat later -
ook tegen de oorlog in Vietnam. Organisator was het 'Comité voor
de Vrede'.
De Paasmars van 1961 werd georganiseerd naar aanleiding van de
massale 'Ban de Bom'-Paasmarsen in Engeland. In 1968 liep de
Paasmars uit op rellen tussen jonge betogers en politie en hield
de organisatie, vooral bestaand uit ouderen, het voor gezien.
tegenstelling
Het zou interessant zijn wanneer historici eens uitzochten hoe
deze tegenstelling tussen jong en oud zich toentertijd voltrok en
welke rol de NAVO-getrouwe overheid en politie daarbij speelden.
Gelukkig is er in de huidige werkgroep een prima samenwerking
tussen jong en oud en juichten de demonstranten op de Paasmarsen
van de jaren 90 vreedzame acties van jongeren toe, óók als die
verder gingen dan alleen maar demonstreren. Niettemin moet steeds
rekening worden gehouden met provocaties van de zijde van de
autoriteiten. Zo hebben Twentse wapenfirma's er belang bij dat de
komende Paasmars en flop wordt; in een stad als Hengelo zijn ze de
grootste werkgevers en hebben alleen al daardoor veel politieke
invloed.
Anti-Interventie Komitee
In 1993 werd de Paasmarstraditie weer opgepakt door het Anti-Interventie Komitee (AIK), opgericht in 1991, met als doel het
bestrijden van de nieuwe taak van de NAVO na de Koude Oorlog. Met
die nieuwe taak, militaire 'vredes'-interventie, dacht de NAVO z'n
voortbestaan te rechtvaardigen. Daarentegen pleitten de ruim 20
vredes-, progressieve migranten- en politieke organisaties,
verenigd in het AIK, voor opheffing van de NAVO, te beginnen met
de ontbinding van de nieuw gevormde interventielegers. Ook
Nederland deed mee aan de NAVO-interventiemanie door de
luchtmobiele brigade (lmb) op te richten. Het AIK besloot daarom
tot een jaarlijks terugkerende demonstratie, te houden op
Paasmaandag. Daartoe werd een werkgroep ingesteld. In de loop der
jaren ontwikkelde de werkgroep zich autonoom van het AIK, al was
het alleen maar omdat die organisatie steeds meer een papieren
bestaan ging lijden.
De Paasmarsen van '93 t/m '97 richtten zich tegen de luchtmobiele
brigade. Ze werden daarom gehouden bij legerplaatsen van de lmb
(Schaarsbergen en Assen) of bij vliegbases als Deelen en
Soesterberg, thuishavens van de lmb-heli's. In '98 was de lmb-basis Gilze-Rijen aan de beurt, met z'n Apache-aanvalsheli's. Die
Paasmars was tevens gericht tegen de uraniummunitie van de
Apaches. Deze anti-nucleaire lijn werd in '99 voortgezet onder de
leuze 'Alle kernwapens de wereld uit, te beginnen uit Volkel'.
Voor het eerst werd toen ook een Paasvredesactiekamp (bij Volkel)
verbonden met de Paasmars, die zich in Den Haag richtte tot de
Nederlandse regering en kernwapenstaten, met name tot de VS. Met
zo'n 500 demonstranten en bezoekers van de internationaal getinte
manifestatie, was deze Paasmars de grootste van jaren 90.
koers verlegd
Dat de werkgroep z'n koers verlegde van de luchtmobiele brigade
naar algemenere vredes- en anti-militaristisch thema's als
kernwapens en wapenhandel is niet onlogisch. Inmiddels is namelijk
het hele leger - zo stelt de NAVO - nog slechts bedoeld voor
'vredes'-interventie. Het heeft daarom weinig zin om de actie-schijnwerpers slechts te richten op één enkel legeronderdeel zoals
de lmb. De Paasmars wordt daarmee steeds meer een gebeuren waar
oorlogsvoorbereiding in brede zin aan de orde komt.
Gerard van Alkemade, lid Werkgroep Paasmars
Naar: Inhoudsopgave archief of Inhoudsopgave 't Kan Anders
Last Updated 21 maart 2000