Wapens voor VN-leger, dat de kleintjes pakt, niet de groten...

Wiebenga's reactie op Pitstra

Tom Pitstra schetst elders in dit nummer zijn visie op wapenproductie en wapenhandel: onmisbaar en noodzakelijk; het voortbestaan daarvan moet nu eenmaal. Wel erkent hij de wenselijkheid van waarborgen tegen te veel invloed van de commercialisering: wie in deze bedrijfstak streeft naar omzetvergroting is uiteraard een koopman des doods!

I PRAKTIJK

Pacifistisch paradijs

Een heel typerende zin van Tom luidt: "Na het verdwijnen van de koude oorlog is niet het pacifistisch paradijs uitgebroken". Tja, zo'n heilsverwachting kan toch hoogstens bij NAVO-gelovigen worden gevonden; in hun 'visie' was de wapenwedloop tussen NAVO en Warschaupact immers alleen het gevolg van de koude oorlog, dus: koude oorlog weg, dan ook die wapenwedloop weg! Een zo blind onnozele visie heeft gelukkig nooit deel uitgemaakt van het pacifistisch denken.

Zeker, de pacifisten waren geenszins verbaasd dat de NAVO bij het verdwijnen van de aloude bestaansreden in maximumtempo een splinternieuwe rij van andere (voort-) bestaansredenen wist te verzinnen. Er zijn immers altijd nieuwe oorlogsgevaren te bedenken. En: oorlog moet mogen! Het is een 'laatste middel' weliswaar, maar wat zouden we moeten als we op het gebruik daarvan niet zeer volwaardig voorbereid bleven? Als we dat gebruik wenselijk of noodzakelijk achten dan mogen we ook de tòch al veel te weinig voorstellende geldende internationale rechtsregels ter zake aan onze militaire laarzen lappen. Dat motief gold in de Tweede Kamer bij alle voorstemmers vóór de NAVO-bommenactie inzake Kosovo. Het 'goed zo beleid' van de Tweede Kamerfractie van Toms partij veroorzaakte nog wel wat deining, maar werd door het partijcongres goedgekeurd.

VN-Handvest

Logische samenhang kan niet worden ontzegd aan de stellingname pro-wapenproductie (en -handel) en de steun aan de Kosovo-oorlogsacties, dat spreekt voor zich zelf. Opgemerkt moet hierbij nog worden dat deze acties naar geldend internationaal recht volslagen onverdedigbaar zijn; ze betekenen een aanfluiting van de bindende bepalingen van het VN-Handvest terzake van eventuele gewelddadige internationale interventies.

II THEORIE

Het GroenLinks-partijcongres nam met kennelijke instemming van Pitstra het volgende uitgangspunt aan:

  • er moet een staande VN-vredesmacht komen, binnen 48 uur inzetbaar en
  • ondersteund door regionale VN-vredesmachten, te vormen uit de huidige nationale legers; die kunnen zo overbodig worden!!!!
Dat klinkt heel aardig. Maar:
  1. de bevoegdheid om te besluiten tot interventie door zo'n VN-vredesmacht, ligt bij de Veiligheidsraad, met vetorecht voor de grote vijf, zodat de kleineren wél, de groten en hun vrienden nooit kunnen worden aangepakt. Zijn het echt de kleintjes die zich vaak en de groten die zich zelden of nooit aan schanddaden schuldig maken, Tom?
  2. de nationale legers die samen de regionale VN-machten moeten gaan vormen bestaan vrijwel uitsluitend als tegen elkaar gericht! Een regionaal VN-leger, opgebouwd uit de nationale legers van Ethiopië en Eritrea? Of van India en Pakistan? Werkelijkheidszin: echt gevraagd...
  3. in het bestaan van de nationale legermachten, in het bijzonder die van de groten, ligt de feitelijke ineffectiviteit van zo'n VN-macht meestentijds besloten. Zodat de nationale soevereine bevoegdheid om naar smaak een eigen militaire macht te vormen logisch eerst van tafel zou moeten. Kom daar maar eens om in de huidige machtsconstellaties. Werkelijkheidszin: echt gevraagd...
Aardig dat telkens de combinatie van logica én werkelijkheidszin leidt tot pacifistische conclusies, heel jammer dat Tom zich schaart onder degenen die zich daarvoor niet openstellen.

III NOG WAT VARIA
  1. In Pitstra's ongetwijfeld oprechte streven om winstmotieven als bewapenings- en oorlogsstimulans te voorkomen ziet hij als mogelijkheden:
    1. alles in overheidshanden en
    2. zeer streng overheidstoezicht.
    In het eerste geval wordt -in zijn visie- de wapenindustrie nutsbedrijf. Mij lijkt de term 'nuts' dan beter als goed Engels te moeten worden gelezen. Napalm en dergelijke rotzooi als nutsbedrijvenproductie betitelen, gaat dat niet wat erg ver? En die strenge overheidscontrole? Op z'n Amerikaans? Controleert daar meer de industrie de regering of omgekeerd?
  2. In Pitstra's model lijkt een verheugende kant: waar alle wapenproductie VN-sanctie zou behoeven, zou daarmee een goed criterium zijn gegeven voor exportgoedkeuring. Ook hier ontbreekt er mijns inziens nogal wat aan de werkelijkheidszin: alsof de huidige VN al meer een weerspiegeling zou zijn van rechts- dan van machtsverhoudingen.
Misschien stelt het Tom teleur, maar zijn bijdrage vormt bepaald geen stimulans voor pacifisten om enig heil te zien in GroenLinks als partij die zinnig werkt aan betere kansen op vrede. Bij de oprichting van GroenLinks hield Bram van der Lek de op te heffen PSP voor dat de PSP-vredesduif mee ging vliegen naar het nieuwe honk. Hij zei er niet bij dat dat nieuwe honk NAVO-landingsterrein ging worden. Maar dat had hij toen nog niet zo goed voorzien.

Hans Wiebenga

hoofdmenu    inhoudsopgave    archief    over 'tKA   

Laatst gewijzigd: 29 oktober 2001