Antwoord van Pais:
- Omdat oorlog veel leed veroorzaakt. Denk maar aan bombardementen op steden, het afbranden van dorpen, en het leed van vechtende legers veroorzaken voor militairen en burgers. Daarbij gaat het niet alleen om leed op korte termijn en ook niet alleen om lichamelijke en materiële schade. Veel soldaten houden hun leven lang last van de psychische schade die zij opliepen als slachtoffer en dader. Hetzelfde geldt voor door oorlogsgeweld getroffen burgers.
- Omdat oorlog en onrecht hand in hand gaan. Hans vecht met Karel. Als Hans wint betekent dat niet dat hij ook gelijk heeft. Anders gezegd: in een oorlog geldt het recht van de sterkste en dat is vaak onrecht. Maar dat is niet alles, oorlog treft niet alleen ‘schuldigen’ maar ook ‘onschuldigen’, velen worden beroofd van have en goed, verliezen dierbaren. Dat wordt gevoeld als onrecht en dat is het ook. Daar bovenop komen nog eens de oorlogsmisdaden, waarmee elke oorlog gepaard gaat. Kortom oorlog brengt onrecht op elk niveau.
- Omdat oorlog veel haat wekt. Omdat oorlog zoveel leed brengt en zoveel onrecht, zorgt hij ook voor veel haat bij slachtoffers aan beide zijden. Haat die moeilijk is weg te nemen, soms vele generaties voortduurt, en leidt tot steeds nieuwe conflicten en oorlogen.
- Omdat oorlog meer problemen veroorzaakt dan oplost. Na de Tweede Wereldoorlog kwam de Koude Oorlog, na de Koude Oorlog de Oorlog tegen het Terrorisme. Na een oorlog komt er dus geen vrede maar steeds weer een nieuwe oorlog. Elke oorlog zaait haat en brengt nieuw onrecht dat gewroken moet worden. De cirkelgang van de primitieve reacties. De oplossing van de onderliggende oorzaken (armoede, onderdrukking, onrecht) wordt vaak gehinderd door de haatgevoelens die de oorlog heeft voortgebracht.
- Omdat oorlog gemakkelijk uit de hand loopt. Juist omdat oorlog haat wekt en de primitiefste gevoelens in mensen wakker roept, is de kans groot dat een oorlog uit de hand loopt. Ethiek en oorlogsrecht worden vergeten. De beperkte oorlog wordt een totale oorlog. Massavernietigingswapens worden gebruikt. De mensheid gaat ten onder aan haar onvermogen om in vrede samen te leven.
- Omdat oorlog veel geld kost. Geld dat dan niet meer gebruikt kan worden voor de bestrijding van de echte problemen van deze wereld: ongelijke verdeling van welvaart en kennis, milieubederf enz.
- Omdat er alternatieven zijn. Vroeger werd er oorlog gevoerd tussen de verschillende edelen die in Nederland resideerden. Nu hebben we rechters die beslissen over geschillen die vroeger werden uitgevochten. We weten dus wel hoe het moet. We hebben de Verenigde Naties, die echter nog allesbehalve vlekkeloos functioneren. Er wordt dan ook veel minder energie in gestoken in een vreedzame wereldorde dan in nieuwe wapensystemen en het voeren van oorlogen. Daarin kan verandering komen als steeds meer mensen zouden inzien dat er alternatieven zijn waaraan gewerkt moet en kan worden. Gandhi en Martin Luther King wezen de weg. Deze tijd eist dat wij in hun geest verder bouwen.
Ons antwoord op deze vraag blijft in discussie. U kunt ook deelnemen aan deze discussie door uw reactie hieronder te plaatsen of uw commentaar via het reactieformulier in te sturen.
In onze Werkgroep Vredesvraagstukken zal dit worden besproken, wat tot herziening of aanvulling van het standpunt van Pais kan leiden. Wilt u zelf een bijeenkomst van de werkgroep bijwonen? Geef u dan via het reactieformulier op!